Gündemde oldukça yer tutan Küresel İklim Krizi, Dünya ikliminin mevcut durumunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
İlgili kriz, atmosferdeki sera gazlarının artmasına neden olan fosil yakıtların yakılması ve ormansızlaşma gibi insan faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Bu durum ise Dünya’nın ortalama sıcaklığının artmasına ve iklim değişikliğine yol açmasına neden olmakta ve normalde beklenmeyen şartların oluşmasına, beklenenlerin ise daha şiddetli ve beklenemez hale gelmesine yol açmaktadır. Bu değişen ve zorlaşan şartlar arasında başta sel ve kuraklık olmak üzere aşırı hava olayları, sahil şeridindeki tüm ülkeleri etkileyen yükselen deniz seviyeleri ve biyolojik çeşitlilik kaybı yer almaktadır. Bu kriz aynı zamanda kitlesel göç olaylarını tetiklemekte, toplumların gıdaya erişimini daha pahalı veya zor hale getirmekte ve global eşitsizliğin uluslararası ve ulusal refahı tehdit edecek şekilde artmasına sebep olmaktadır.
Yıllar içerisinde ortaya çıkan veriler ve bulgular ile terminolojik olarak da değişikliğe uğrayan Küresel iklim krizi, bazen “iklim değişikliği”, “küresel ısınma” veya “insan kaynaklı iklim değişikliği” olarak da bilinmektedir. Bununla birlikte, “iklim değişikliği”, Dünya’nın ikliminde hem doğal hem de insan kaynaklı değişiklikleri ifade edebilen daha geniş bir terimdir; “Küresel ısınma”, özellikle Dünya’nın ortalama yüzey sıcaklığında devam eden artışı ifade eder. “Antropojenik iklim değişikliği” ise insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğini ifade eder. Fakat yine de günümüzde her üç terim de aynı temel olguyu tanımlamak için kullanılır.
Dolayısıyla Küresel İklim Krizi, gezegen ve üzerinde yaşayanlar oldukça ciddi ve acil bir bir tehdit oluşturmakta ve etkilerini azaltmak veya mümkünse sıfıra indirebilmek için bilimsel, toplumsal ve ticari çalışmaların başlamasını gerekli kılmaktadır.
Doğal olarak dünyanın belki de en merkezi konumunda bulunan, 4 mevsim yaşayan ve 3 tarafı denizlerle çevrili Türkiye’nin bu krizden etkilenmemesi de imkansız olmaktadır. Peki Türkiye bu krizi hangi boyutta yaşamaktadır – ve bu krizin ülkeye olası etkileri nelerdir?
Küresel İklim Değişikliğinin Türkiye’deki Etkileri Nelerdir?
Küresel iklim değişikliğinin Türkiye’deki etkileri çok çeşitli ve geniş kapsamlıdır. Yağış modellerindeki değişiklikleri, deniz seviyesinin yükselmesini, artan sıcaklıkları ve daha aşırı hava olaylarını içerir. Bu değişikliklerin Türkiye ekonomisi, çevre ve insan sağlığı üzerinde şimdiden olumsuz etkileri olmakta ve önümüzdeki yıllarda, bu etkilerin daha da şiddetli hale gelmesinin muhtemel olduğu belirtilmektedir.
Türkiye’de iklim değişikliğinin en acil etkilerinden biri tarımsal verimlilikteki düşüştür. Yağış modellerindeki değişiklikler bazı bölgelerde kuraklığa yol açarken, bazı bölgelerde sel baskınları daha yaygın hale gelmiştir. İlgili aşırı hava olayları mahsullere ve hayvanlara zarar veriyor ve çiftçiler için ekonomik kayıplara neden olmaktadır. İklim değişikliği, aynı zamanda Türkiye’nin turizm sektörü için de sorunlara neden olmaktadır. Artan sıcaklıklar ve yağış modellerindeki değişiklikler, ülkenin bazı bölgelerini ziyaretçiler için çok sıcak veya çok ıslak hale getirmekte ve bu durum, ekonomiye ve geçim kaynakları için turizme güvenen yerel topluluklar için zorluklara neden olmaktadır.
Türkiye’de iklim değişikliğinden insan sağlığı da etkileniyor. Aşırı hava olayları yaralanmalara ve ölümlere neden olurken, artan sıcaklıklar ve hava kirliliği solunum problemlerine ve diğer sağlık sorunlarına neden olmaktadır; bu sebeple uzun vadede iklim değişikliğinin sıtma ve dang humması gibi hastalıkların yayılmasında artışa neden olması beklenmektedir.
Türkiye iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamak için adımlar attığı bilinmekte, fakat ülkenin sera gazı emisyonlarını azaltmak için daha fazlasının yapılmasının öneminin de altı çizilmektedir. Bu talep, Türkiye’nin enerji üretme ve kullanma biçiminde önemli değişiklikler ve küresel ölçekte emisyonları azaltmak için uluslararası işbirliğini gerektirecektir. Harekete geçilmediği takdirde, iklim değişikliğinin etkileri Türkiye ve dünya için ne yazık ki giderek daha şiddetli hale gelecek şekilde kötüleşmeye devam edecektir.
